Schoolberaad

“Laatst keek ik naar het wolvendebat in de Tweede Kamer. De Kamerleden zaten er heel eigenwijs in, niemand wilde zwakte tonen. Ons schoolberaad laat zien: als iedereen bereid is om een beetje water bij de wijn te doen, dan kom je er meestal samen wel uit.”

- Deelnemer Firda beraad

Het schoolberaad uitgelegd

Waarom: de school als democratische oefenplaats

“Het schoolberaad sluit naadloos aan bij de burgerschapsopdracht die we als school hebben én levert oplossingen op waar de hele school wat aan heeft. Ik denk dat de Tweede Kamer nog wat kan leren van hoe de deelnemers aan het schoolberaad dit met elkaar hebben geklaard.” - Remco Meijerink, voorzitter van het College van Bestuur van Firda

Een schoolberaad werkt net als een burgerberaad: studenten, en eventueel medewerkers, worden ingeloot en vormen samen een afspiegeling van de school. Zij bespreken een thema dat speelt op school en formuleren adviezen waar breed draagvlak voor is. Een schoolberaad draagt zo bij aan meer betrokkenheid bij studenten en versterkt de democratische cultuur op school. Het sluit bovendien naadloos aan bij de burgerschapsopdracht voor het mbo en de kwalificatie-eisen burgerschap.

Meer informatie over de aansluiting op de nieuwe kwalificatie-eisen lees je hier.

Groeien als student, groeien als school

Het schoolberaad maakt van de school een échte democratische oefenplaats. Studenten leren omgaan met verschillende perspectieven en belangen, en zien hun advies tot uitvoering komen. Ze ontwikkelen zich tot betrokken burgers die weten hoe ze verschil kunnen maken. 

Tegelijkertijd brengt het schoolberaad frisse ideeën en breed gedragen oplossingen voort waar de hele school van profiteert. Zo groeien niet alleen de studenten, maar ook de school als geheel.

“Je leert naar elkaar luisteren, spreekvaardigheid, haalbaarheid." Bij debatten gaat het feller, dit is een harmonieuze manier om samen tot standpunten te komen.” - Kirstin van Loon, voorzitter van het College van Bestuur van Cibap

Wat is een schoolberaad?

“Ik vond het spannend om met mensen in discussie te gaan die een heel andere mening hebben dan ik." "Maar ik heb geleerd dat alle meningen tellen en ik heb geleerd dat er ook prima te praten valt met mensen die er heel anders over denken dan ik.” - deelnemer Firda beraad.

Een schoolberaad is méér dan alleen meepraten. Het is een proces van vijf dagen waarin een gelote dwarsdoorsnede van de school samenkomt om in dialoog te gaan over een complex vraagstuk waar de school niet uitkomt. 

Onder begeleiding van onafhankelijke gespreksbegeleiders oefenen de deelnemers hun democratische vaardigheden, vergroten hun zelfvertrouwen en komen gezamenlijk tot goed onderbouwde adviezen. 

De schoolleiding geeft vooraf mandaat: blijft het advies binnen afgesproken kaders, dan wordt het overgenomen.

Het verschil tussen een schoolberaad en en studentenraad

Het schoolberaad verschilt van een studentenraad. Het schoolberaad is een intensieve, inclusieve en tijdelijke vorm van democratische besluitvorming met een sterke focus op het vergroten van burgerschapsvaardigheden en participatie in een maatschappelijk relevant vraagstuk. De studentenraad daarentegen is een blijvend orgaan dat zich bezighoudt met het vertegenwoordigen van de studentengemeenschap en het behartigen van hun belangen op verschillende gebieden binnen de school. Beide vormen dragen bij aan studentenparticipatie, maar op verschillende manieren en met verschillende doelstellingen.

In samenwerking met JOBmbo, de belangenbehartiger voor mbo-studenten en studentenraden, hebben wij een flyer voor scholen en mbo-studenten ontwikkeld. Hierin wordt goed uitgelegd hoe een schoolberaad verschilt van een studentenraad en welke tips wij gezamenlijk hebben voor studentenraden die willen participeren in een schoolberaad.  

Bekijk hier de flyer.

Meer weten over de ervaring van studenten én de organisatie?
Kijk naar deze documentaire, die
stichting Nivoz maakte over het allereerste schoolberaad op de Herman Brood Academie.

Wie doet er mee?

De wereldprimeur op 3 mbo-scholen

In schooljaar 2024-2025 is het Schoolberaad uitgevoerd bij drie vooruitstrevende mbo-scholen in Nederland:

· Firda (Friesland/Noordoostpolder): over het gebruik van mobiele apparaten op school en mobieltjes in de klas
· Herman Brood Academie (Utrecht): over hoe de HBA een plek kan worden waar je ook na school wilt zijn
· Cibap (Zwolle): over de inrichting van het eerste schooljaar

We zagen dat deze Schoolberaden een krachtige impuls gaven aan studentenparticipatie en de democratische schoolcultuur. De evaluatie naar de beraden wordt deels uitgevoerd door Nivoz en de Hogeschool van Amsterdam (HvA). De inzichten gebruiken we voor de ontwikkeling van een onderwijspakket, zodat nog meer mbo-scholen met het Schoolberaad aan de slag kunnen.

Schoolberaden in het PO en VO

Onze ambitie is om uiteindelijk binnen alle onderwijssectoren schoolberaden mogelijk te maken. De pilot Schoolberaden richt zich alleen op het mbo-onderwijs, maar scholen in het PO en VO hebben al aangegeven geïnteresseerd te zijn om met schoolberaden aan de slag te gaan.  

Meer informatie over onze ambitie met betrekking tot schoolberaden in het PO/VO vind je hier.

Democratie Fitness

In de aanloop naar of tijdens een schoolberaad kan Democratie Fitness worden ingezet. Dat is een programma dat zich richt op het trainen van je democratische spieren. Er zijn in totaal 10 spieren. Denk daarbij aan actief luisteren, het oneens zijn, compromissen sluiten of in actie komen. Voor elke spier is er een laagdrempelige en effectieve training van ca. 30 minuten. Groepen tot 100 personen kunnen tegelijkertijd getraind worden!

Goed om te weten: je kunt Democratie Fitness voor studenten financieren met de MBO Cultuurkaart.

Meer informatie over democratie fitness vind je hier

#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad
#schoolberaad